سوال و جواب حکم شرعی در مورد صندوق :

 

سوال و جواب حکم شرعی در مورد صندوق :

سامانه پاسخگویی بسیج                    

پایگاه اینترنتی : www.Pasokhgooi.ir

بنام خدا سلام در خانواده اقدام به تاسیس صندوق قرض الحسنه نموده ایم هر ماه مبلغی را به عنوان حق عضویت پرداخت می کنیم سوال 1 -پرداخت حق عضویت جهت دریافت وام چه حکمی دارد ؟ سوال 2 -خمس مبلغ حق عضویت چه می شود؟ باتشکر

 

پاسخگو:صاعد رازی زمان:1391/10/12

دوست خوبم سلام
به نظر می‌رسد که این حق عضویت خارج از مبلغ وام نیست. یعنی، وام چیزی جدا از این مبلغ نیست.
به نظرات فقها در این خصوص دقت کنید:
حضرت آیة الله خامنه‌ای مدظله:
قرض دادن و قرض گرفتن به صورت قرض الحسنه به افراد بدون اخذ زیادی اشکالی ندارد.
حضرت آیة الله مکارم شیرازی مدظله:
در صورت اشاره شده  اشکالی ندارد.
حضرت آیة الله سیستانی مدظله:
در صورت اشاره شده اشکالی ندارد.
حضرت آیة الله فاضل لنکرانی ره:
اگر پول اول به عنوان مشارکت باشد حرام نیست ولی، اگر به عنوان قرض به شرط پرداخت وام باشد حرام است.
حضرت آیة الله صافی گلپایگانی مدظله:
در فرض سؤال اگر به جز اصل وام از گیرنده چیزی نگیرند و نیز، دادن وام مشروط به این‌که پولی که به صندوق می‌ریزند مدتی در صندوق بماند مثلاً یک ماه بیشتر یا کمتر نباشد اشکال ندارد.
حضرت آیة الله تبریزی ره:
چنان‌چه افراد با تراضی پول می‌گذارند و با قرعه یا بدون قرعه به کسی قرض می‌دهند مانعی ندارد.
حضرت آیة الله بهجت ره:
اگر وام بدون بهره باشد اشکال ندارد.
****************************************************

منابع و مآخذ:
1. مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، گرد آورنده: سید محسن محمودی، انتشارات علمی فرهنگی صاحب الزمان (عج)، مجموعه چهار جلدی، قم.
2. توضیح المسایل امام خمینی(ره).
3. اجوبة الاستفتاءات، مقام معظم رهبرى.
4. استفتاءات آیت‏الله سیستانى ، Sistani.org.
5. توضیح المسایل آیت‏الله وحید خراسانی.
6. جامع المسائل آیة‏الله فاضل لنکرانى، ج 1، ج 2.
7. استفتاءات، ج 2، آیة الله نورى همدانی.
8. توضیح المسایل آیة ‏الله صافى گلپایگانی.
9. توضیح المسایل آیة ‏الله تبریزى.
10. توضیح المسایل آیة ‏الله بهجت.

در خصوص خمس هم، فرض سؤال شما حکم قرض الحسنه را دارد. به این صورت که هر یک از افراد عضو باید به حسب شرایط خود محاسبه نماید. یعنی، اگر به شخصی در ابتدا به وسیلۀ قرعه، وام تعلق گرفت در حالی‌که، فقط یک بار مبلغ ماهانه را پرداخت کرده است و سال خمسی او فرا رسید، فقط به اندازۀ همان مبلغ ماهانه‌ای که پرداخت کرده است به او خس تعلق می‌گیرد. در صورتی که تمام وام را قبل از رسیدن سال خمسی خرج ضروریات زندگی نکرده باشد که در آن صورت به همان مبلغ ماهانۀ ماه اول هم، خمسی تعلق نمی‌گیرد و بر همین منوال در رأس سال خمسی هر مقدار از وام که اقساط آن پرداخت شده و اصل وام نزد شما موجود است، خمس تعلق می‌گیرد و به مقداری که قسطش پرداخت نشده است، خمسی تعلق نمی‌گیرد و نسبت به کسانی که در وسط یا آخر نفر است، قرعه به نام آن‌ها می‌افتد، به میزانی که اقساط پرداخت شده است به محض گرفتن وام در صورت گذشتن سال خمسی فوراً باید خمس را پرداخت نمایند و اگر بخشی مانده است به بخشی که پرداخت شده است، خمس تعلق می‌گیرد.
تبصره:
اگر اقساط وام از پول‌هایی باشد که از نظر مرجع تقلیدتان به آن خمس تعلق نمی‌گیرد مانند؛ ارث، هبه(بنابر قول برخی از فقها)، صدقه‌ای که فقرا از باب زکات فطره و غیر آن می‌گیرند و یا شهریه‌ای که طلاب می‌گیرند(بنابر قول برخی فقها) چون که اساساً به این پول‌ها خمسی تلق نمی‌گیرد، از فرض مسأله خارج است و به هیچ‌یک بنابر نظر مرجع مربوط خمس تعلق نمی‌گیرد.

موفق و پیروز باشید.

 

http://eporsesh.com

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات دینی ایپرسش

 

تاریخ سوال:1391/10/2

بنام خدا سلام در خانواده اقدام به تاسیس صندوق قرض الحسنه نموده ایم هر ماه مبلغی را به عنوان حق عضویت پرداخت می کنیم سوال 1 -پرداخت حق عضویت جهت دریافت وام چه حکمی دارد ؟ سوال 2 -خمس مبلغ حق عضویت چه می شود؟ باتشکر

 

پاسخگو:دیانت مقدم سیدعباس زمان:1391/10/3

سلام
1- نباید به نیت گرفتن وام باشد، بلکه فقط به نیت این باشد که دیگران از این پول استفاده کنند، یعنی نباید در قبال اینکه پول در صندوق می گذارید توقع گرفتن وام داشته باشید به گونه ای که اگر به شما وام را در تاریخ مقرر ندادند بگویید من این مدت پول گذاشته ام که بتوانم وامی بگیرم، این چنین توقعی یعنی اینکه من پول در صندوق می گذارم به شرطی که صندوق به من هم وام بدهد، و این اشکال دارد.
پس به چه نیتی در صندوق پول بگذاریم؟
به نیت قرض دادن به بندگان خدا، و بر فرض هم به من وام ندهند من اعتراضی ندارم زیرا من به نیت وام گرفتن پول نگذاشته ام. (بله اینکه ما می دانیم به ما هم وام خواهند داد ایرادی ندارد، زیرا ما شرط نمی کنیم حتما به ما هم وام بدید بلکه خود صندوق این وام را به ما می دهد.)
2- سر سال خمسی این پول پس انداز شده خمس دارد.
در پناه خدا

 

 

نتیجه :

لطفا اعضای محترم صندوق سر سال خمسی شان میزان مبلغ پس انداز کرده در صندوق به عنوان حق عضویت را با نماینده مرجع تقلیدشان مطرح  و در صورت لزوم دست گردان نمایند.